[ Pobierz całość w formacie PDF ]
.Według zestawienia statystycznego z 1840 r.produkcja rolnictwa francuskiego wynosiłabrutto 5.237.178.000 franków.Z tej sumy 3.552 miliony franków odpada na koszty uprawy, włą-czając w to i spożycie ludności pracującej na roli.Pozostaje wartość produkcji netto w sumie1.685.178.000 franków, z czego 550 milionów idzie na pokrycie procentów od hipotek, 100 mi-lionów na urzędników sądowych, 350 milionów na podatki i 107 milionów na opłaty notarialne,stemplowe, należytości hipoteczne itp.Pozostaje trzecia część wartości produkcji netto 538milionów; na głowę ludności nie wypada stąd nawet 25 franków produkcji netto41.W powyż-szym rachunku nie uwzględniliśmy naturalnie lichwy pozahipotecznej ani wydatków na adwo-katów itp.Wyobrazmy sobie teraz położenie chłopów francuskich, gdy do tych dawnych ciężarów repu-blika dodała jeszcze nowe.Widzimy, że wyzysk ich tylko swą formą różni się od wyzysku prze-mysłowego proletariatu.Wyzyskiwacz jest ten sam kapitał.Poszczególni kapitaliści wyzy-skują poszczególnych chłopów za pomocą hipoteki i lichwy, klasa kapitalistów wyzyskuje klasęchłopską za pomocą podatków państwowych.Prawo własności chłopów stanowi talizman, za41W obliczeniu Marksa widzimy pewną niedokładność.Zapewne skutkiem omyłki w druku figuruje tu liczba538 zamiast 578.Nie ma to jednak żadnego znaczenia, jeśli idzie o ogólny wniosek Marksa: czysty dochód na głowęludności wynosi w jednym i drugim wypadku poniżej 25 franków. Red.63 którego pomocą kapitał zagarniał ich pod swą władzę; w imię tej własności kapitał podszczuwałich przeciw przemysłowemu proletariatowi.Tylko upadek kapitalizmu może podnieść chłopa,tylko rząd antykapitalistyczny, proletariacki, może usunąć jego nędzę ekonomiczną i degradacjęspołeczną.Republika konstytucyjna jest dyktaturą jego zjednoczonych wyzyskiwaczy, republikasocjalno-demokratyczna, czerwona, jest dyktaturą jego sprzymierzeńców.A szala podnosi się lubspada, stosownie do głosów, wrzucanych przez chłopa do urny wyborczej.On sam ma decydo-wać o swym losie. Tak mówili socjaliści w pamfletach, almanachach, kalendarzach, ulotkachwszelkiego rodzaju.Mowa ta stawała się dlań jeszcze zrozumialsza, gdy czytał polemiczne wy-dawnictwa partii porządku, która również zwracała się do niego, a grubą przesadą, brutalnymujmowaniem i przedstawianiem zamiarów i idei socjalistycznych trafiała w prawdziwy tonchłopski i rozpalała w nim pożądanie zakazanego owocu.Lecz najbardziej zrozumiale przema-wiało doświadczenie, zdobyte przez samą klasę chłopską przy posługiwaniu się powszechnymprawem wyborczym, i rozczarowania, które z rewolucyjną szybkością jedne po drugich spoty-kały chłopów.Rewolucje są lokomotywami historii.Stopniowy przewrót w usposobieniu chłopów znajdował wyraz w rozmaitych objawach.Wy-raził się już w wyborach do Zgromadzenia Prawodawczego, wyraził się w stanie oblężenia w 5departamentach, sąsiadujących z Lyonem, wyraził się w kilka miesięcy po 13 czerwca w wybo-rze członka Góry na miejsce byłego prezesa Chambre introuvable [ niezrównanej izby ] 42 wdepartamencie %7łyrondy, wyraził się 20 grudnia 1849 r.w wyborze czerwonego posła na miejscezmarłego posła legitymistycznego w departamencie du Gard, tej ziemi obiecanej legitymistów,widowni najstrasznieszych gwałtów nad republikanami w 1794 i 1795 r., w tym ognisku białegoterroru w 1815 r., kiedy to publicznie mordowano tam liberałów i protestantów.To zrewolucjo-nizowanie klasy najbardziej konserwatywnej ujawniło się najdobitniej po przywróceniu podatkuod wina.Zarządzenia rządowe i ustawy wydane w ciągu stycznia i lutego 1850 r.wymierzone sąniemal wyłącznie przeciw departamentom i chłopom.Trudno o wyrazniejszy dowód ich przebu-dzenia.Okólnik d Hautpoula, który mianował żandarma inkwizytorem przy prefekcie, podprefekcie, aprzede wszystkim przy merze, i organizował w ten sposób system szpiegowski, sięgający aż dozakątków najdalszych gmin wiejskich; ustawa przeciw nauczycielom, która nauczycieli, tychwodzów duchowych, rzeczników, wychowawców i ideologów klasy chłopskiej poddaje samo-woli prefektów, ustawa, która ich, proletariuszy klasy uczonych, pędzi jak szczutą zwierzynę zjednej gminy do drugiej; projekt ustawy przeciw merom, który zawiesił nad ich głowami damo-klesowy miecz dymisji i każdej chwili przeciwstawiał ich, prezydentów gmin wiejskich, prezy-dentowi republiki i partii porządku; rozporządzenie, które zamieniało 17 okręgów wojskowychFrancji na 4 paszaliki, a koszary i biwak robiło salonem narodowym Francuzów; ustawa o szkol-nictwie, w której partia porządku proklamowała ciemnotę i przymusowe ogłupianie Francji, jakowarunek swej egzystencji przy powszechnym prawie wyborczym czymże były wszystkie teprawa i zarządzenia? Były to rozpaczliwe próby ponownego zdobycia departamentów i chłopóww departamentach dla partii porządku.Jako kroki represyjne były to nędzne środki, które niweczyły swój własny cel.Wielkie zarzą-dzenia, jak zachowanie podatku od wina, podatek 45-centymowy, szydercze odrzucenie petycjichłopskich o zwrot miliarda itd
[ Pobierz całość w formacie PDF ]