George Sand Grzech pana Antoniego

[ Pobierz całość w formacie PDF ]
.Przyjął zaproszenie na obiad doproboszcza, nie ceremoniował się, pozwalał wszystkim skakać dokoła siebie, dając dozrozumienia, że jest w jego mocy oddać każdemu jeszcze więcej przysług, niż od niegootrzyma.Mówił mało, dużo słuchał i o wszystko się pytał, nawet o rzeczy, które nie wydawały sięmieć nic wspólnego z interesami: na przykład, czy ludność tutejsza jest szczerze pobożna czyteż zabobonna; czy mieszczanie lubią życie dostatnie, czy też odmawiają sobie wszystkiegoprzez oszczędność; czy są z przekonania liberałami czy demokratami; z jakiego typu ludziskłada się rada departamentu.sam nie wiem już o co.Kiedy się ściemniło, wziąłprzewodnika i kazał się odprowadzić na noc do Pin; zobaczyłem go dopiero w trzy dni potem.Przejeżdżał przez Ch�teaubrun i zatrzymał się przed moim progiem, by jak mówił,podziękować mi za okazaną uprzejmość, w rzeczywistości jednak, jestem pewien, by zadaćmi jeszcze mnóstwo pytań. Wrócę tu za miesiąc powiedział żegnając się ze mną i zdaje się, że jednak wybioręGargilesse.Jest to dość ożywiony ośrodek, okolica mi się podoba i myślę, że ta waszarzeczka, która pańskim zdaniem jest taka niesforna, da się poskromić bez trudu.Pociągnie toza sobą mniejsze koszty, niż gdyby chodziło o Creuse; zresztą, to drobne niebezpieczeństwo,jakie nam groziło, gdyśmy się przez nią przeprawiali, a które zdołaliśmy pokonać, zdaje sięświadczyć, że przeznaczeniem moim jest tu żyć i zwyciężać.To mówiąc nieznajomy pożegnał mnie.Był to pan Cardonnet.W niespełna trzy tygodnie potem wrócił z mechanikiem Anglikiem i kilku robotnikamitego samego fachu i od tego czasu nie przestał ryć się w ziemi, kamieniach i żelastwie wGargilesse.Pracuje zapamiętale, wstaje do dnia, ostatni kładzie się spać.Bez względu napogodę stoi w błocie po kolana, nie spuszczając ani na chwilę z oka swych robotników, zjadłwidać wszystkie rozumy, prowadzi równocześnie budowę dużej fabryki, domu mieszkalnegoz ogrodem i przyległościami, stawia budynki użytkowe, szopy, buduje tamy, mosty, szosy,16jednym słowem, całe wspaniałe przedsiębiorstwo.Podczas jego nieobecności pośrednicytraktowali w jego imieniu o kupno obiektu, on zaś na pozór nie wtrącał się wcale do tejsprawy.Kupił drogo, toteż myślano z początku, że nie zna się wcale na interesach i że się dałnabrać.Ludzie kpili z niego jeszcze bardziej, kiedy podniósł robotnikom dzienną płacę; kiedyzaś, chcąc uzyskać od władz municypalnych pozwolenie na zmianę biegu rzeki zgodnie zjego wolą, zobowiązał się, że wybuduje szosę, co go kosztowało mnóstwo pieniędzy,powiedziano: To wariat; te szaleńcze projekty doprowadzą go do ruiny. Koniec końcem, jajednak myślę, że nie jest wcale od nich głupszy, i gotów jestem się założyć, że uda mu się tuosiedlić i dobrze ulokować pieniądze.Zeszłej jesieni rzeczka mocno mu krzyżowała plany,ale na szczęście tej wiosny zachowywała się bardzo spokojnie, zostanie mu więc dość czasu,by zakończyć roboty, zanim nastaną deszcze, jeśli nie będzie jakichś niezwykłych burz wciągu lata.Robi wszystko na wielką skalę i wydaje na to więcej niż potrzeba, to prawda; alejeśli pali się, aby wykonać szybko to, co już rozpoczął, i jeśli ma środki i dobrą wolę, bydrogo opłacać ubogich robotników, cóż w tym złego? Wydaje mi się, iż zamiast zarzucać mu,że ma zle w głowie, jak to robią jedni, albo że jest przebiegłym spekulantem, jak to czyniądrudzy, należałoby mu raczej podziękować, że wniósł w nasze strony dobrodziejstwa życiaprzemysłowego.Skończyłem! Niechaj teraz z kolei wypowie się strona przeciwna.IVWIDMOZanim wieśniak, który w dalszym ciągu żuł chleb z zatroskaną miną, zebrał się naodpowiedz, młodzieniec z wylaniem oświadczył panu Antoniemu, iż dziękuje mu za jegoopowiadanie i lojalne oświetlenie sprawy.Nie przyznając się, jakie stosunki łączą go z panemCardonnet, był ujęty sposobem, w jaki hrabia de Ch�teaubrun oceniał charakter sąsiada, dodałwięc jeszcze: Tak, panie hrabio, sądzę, że starając się znalezć dobrą stronę każdej rzeczy jesteśmybliżsi prawdy, niż kiedy postępujemy odwrotnie.Chciwy spekulant z pewnością okazałby sięskąpym w pewnych szczegółach swego przedsiębiorstwa i wówczas mielibyśmy prawopodejrzewać go o nieuczciwość.Lecz kiedy widzimy, że człowiek czynny i rozumny hojniewynagradza pracę. Chwileczkę, za pozwoleniem przerwał mu wieśniak zacni z was ludzie i obaj maciedobre serca, chcę wierzyć, że tak jest, jeśli chodzi o tego młodzieńca, tak jak jestem tegopewien, jeśli chodzi o pana Antoniego.Ale, bez obrazy, powiem, że nie potraficie w całej tejsprawie widzieć dalej niż koniec własnego nosa.Posłuchajcie mnie.Przypuśćmy, że mamdużo pieniędzy do ulokowania i zamierzam nie tylko wyciągnąć z nich godziwy i rozsądnyprocent, jak wolno przecie każdemu, ale chcę podwoić lub potroić w krótkim czasie mójkapitał.Nie byłbym przecie tak głupi, żeby zdradzić się z tym moim zamiarem przed ludzmi,których z konieczności muszę doprowadzić do ruiny.Zacząłbym więc od tego, by ich sobiezjednać, okazać swą hojność, i chcąc rozproszyć wszelkie podejrzenia starałbym się w raziepotrzeby wyrobić sobie opinię rozrzutnika i lekkoducha.Po czym miałbym już w ręku moichdudków, poświęciwszy może sto tysięcy franków na te drobne przynęty [ Pobierz całość w formacie PDF ]

Tematy