[ Pobierz całość w formacie PDF ]
.Szefpolicji politycznej nie potrzebuje operować zbytnią pomysłowością, abypodpowiedzieć Clynes owi takie postanowienie, które nazajutrz spotka się zpełnem uznaniem prasy konserwatywnej.Ale prasa konserwatywna nie chwalipoprostu.Chwali zabójczo.Szydzi.Nie zadaje sobie trudu ukrywania swejpogardy dla ludzi, z takiem poniżeniem szukających jej aprobaty.Nikt niepowie, naprzykład, że Daily Express należy do najmądrzejszych instytucyjna świecie.Tem niemniej jednak gazeta ta znajduje bardzo jadowite wyrazy,kiedy chwali labour ystowski rząd zato, że tak pieczołowicie osłonił ,,łatwoobrażającego się Macdonalda przed obecnością cichego rewolucyjnegoobserwatora.I ci ludzie powołani są do położenia podwalin nowej społeczności ludzkiej?399 Nie, stanowią tylko przedostatnią rezerwę starej społeczności.Mówię oprzedostatniej, dlatego, że ostatnią są materjalne represje.Nie mogę nie przyznać, że stawienie się do apelu zachodnio-europejskichdemokracyj w sprawie prawa azylu, dało mi, poza wszystkiem, sporo wesołychchwil.Wydawało mi się czasami, że oglądam pan-europejską inscenizacjęjednoaktowej komedji na temat zasad demokratycznych.Tekst mógłby byćnapisany przez Bernarda Shaw, gdyby do fabjańskiej cieczy, płynącej w jegożyłach, dodać choćby pięć procent krwi Jonathana Swifta.Ale, bez względu nato, ktoby stworzył tekst, sztuka byłaby wyjątkowo pouczająca: Europa bezwizy.O Ameryce niema co mówić.Stany Zjednoczone są nie tylkonajsilniejszym, ale i najbardziej wystraszonym krajem.Niedawno Hoovertłumaczył swą namiętność do rybołóstwa demokratycznym charakterem tejrozrywki.Jeśli tak jest w co wątpię, to jest to w każdym razie jeden znielicznych przeżytków demokracji, które ocalały jeszcze w StanachZjednoczonych.Prawa azylu niema tam oddawna.Europa i Ameryka bez wizy.Ale te dwa kontynenty władają trzema pozostałemi.Znaczy to planeta bezwizy.Z różnych stron dowodzą mi, że niedowierzanie demokracji jest mymzasadniczym grzechem.Na temat ten napisano wiele artykułów, a nawetksiążek.Kiedy jednak proszę, aby dano mi niewielką poglądową lekcjędemokracji, niema amatorów.Okazuje się, że planeta jest bez wizy.Dlaczegowięc mam wierzyć, że bezporównania większe zagadnienie spór międzyposiadaczami i nie-posiadającymi zostanie rozstrzygnięte ze ścisłemprzestrzeganiem form i zwyczajów demokracji?A czyż dyktatura rewolucyjna dała te rezultaty, jakich się po niejspodziewano? słyszę pytanie.Odpowiedzieć na nie można jedynie ocenądoświadczeń rewolucji pazdziernikowej i próbą naszkicowania dalszych jejperspektyw.Dla takiej pracy niema miejsca na stronicach autobiografji.Postaram się dać na to odpowiedz w oddzielnej książce, nad którą pracowałemjuż podczas pobytu w Azji Centralnej.Jednakże nie mogę zakończyć tejpowieści o mojem życiu, nie powiedziawszy, choćby w kilkudziesięciuwierszach, dlaczego najzupełniej i całkowicie pozostaję na dawnej drodze.To, co zaszło w oczach mego pokolenia, które dziś dojrzało, lub teżprzybliża się do starości, można schematycznie przedstawić w ten sposób.Wciągu kilku lat dziesiątków koniec ubiegłego wieku i początek obecnego, ludność Europy podlegała surowej dyscyplinie przemysłu.Wszystkie stronywychowania społecznego podporządkowane były zasadzie pracyproduktywnej.Dało to olbrzymie rezultaty i otworzyło jakgdyby przed ludzminowe możliwości.W istocie jednak doprowadziło to tylko do wojny.Coprawda, dzięki wojnie, ludzkość stwierdziła, że wbrew krakaniomanemicznej filozofji , wcale się nie degeneruje, lecz przeciwnie, jest pełnażycia, sił, męstwa i przedsiębiorczości.Dzięki tej wojnie, ludzkość, zniespotykaną poprzednio wyrazistością, przekonała się również o swejtechnicznej potędze.Wyglądało to więc tak, jakby człowiek, chcąc przekonaćsię, czy ma zdrowe drogi oddechowe i przewód pokarmowy, zaczął przedlustrem podcinać sobie gardło brzytwą.Po ukończeniu operacji lat 1914-1918, oświadczono, że odtąd najwyższym400 obowiązkiem moralnym jest leczenie tych ran, zadawanie których uznawanoza najwyższy moralny obowiązek w ciągu poprzednich czterech lat.Pracowitość i oszczędność znów zostały nie tylko przywrócone do praw, aleujęte w stalowy gorset racjonalizacji.Tak zwaną ,,naprawą kierują te sameklasy, partje i nawet osoby, które kierowały burzeniem.Tam, gdzie zaszłazmiana ustroju politycznego, jak w Niemczech, przy naprawie grają pierwszerole ci, którzy przy burzeniu odgrywali role drugo-, lub trzeciorzędne.Na tem,właściwie, polega cała zmiana
[ Pobierz całość w formacie PDF ]